Alcoholpercentage berekenen van bier – Best makkelijk!

Als je de stap hebt gemaakt om zelf bier te brouwen is het natuurlijk ook hartstikke leuk om het alcoholpercentage te berekenen van jouw zelf gebrouwen bier! Het alcoholpercentage berekenen is niet nodig om bier te brouwen. In het instructieboekje hebben wij het alcoholpercentage al voor jou berekend. Maar het zelf uitrekenen is veel leuker en nog leerzaam ook!

Maar hoe moet je het alcoholpercentage berekenen en welke tools komen er bij kijken? In dit artikel helpen wij je zo goed mogelijk op weg om je eigen alcoholpercentage van bier uit te rekenen!

Welke materialen heb je nodig om het alcoholpercentage uit te rekenen?

Je kan al snel denken aan een klein ‘Breaking Bad-achtige’ lab wat je nodig hebt om het alcoholpercentage uit te rekenen. Maar dat is gelukkig niet het geval. Met een hydrometer en een 100ML maatbeker kun jij het alcoholpercentage van bier al uitrekenen! Wel heb je nog een formule nodig om de waardes die je meet om te zetten in een %. Maar daar helpen wij jou uiteraard bij later in de dit artikel.

Hydrometer + maatbeker

Een hydrometer is een soort dobber met een schaalverdeling van SG. De hydrometer die wij verkopen is een 3 in 1 hydrometer, maar wij gebruiken alleen de schaalverdeling van de SG.

Een hydrometer meet de dichtheid van een vloeistof. In ons geval suiker. Hoe dichter de vloeistof, hoe meer suiker er in zit hoe hoger het SG. Door na de vergisting de dichtheid nog een keer te meten, weet je hoeveel suikers de gist hebben omgezet in alcohol. Doordat de SG waarde omlaag is gegaan kun je tussen het verschil het alcoholpercentage uitrekenen.

Een maatbeker is een simpele 100ML maatbeker van plastic. Hoog en smal. Niks spannends, maar wel belangrijk dat het doorzichtig is om de waarde af te kunnen lezen.

Een hydrometer met maatbeker is meegeleverd in het bierbrouw pakket Plus en Premium

Refractometer

Als jij je al iets meer verdiept hebt in bier brouwen, dan weet je dat sommige hobby brouwers gebruik maken van een refractometer. Het apparaatje kan de SG of BRIX van het wort met een paar druppels meten. Je kijkt door een kijkertje en ziet een schaal van SG en BRIX. Erg handig voor de brouwdag zelf.

Het nadeel (en de reden dat wij hem niet verkopen op de webshop) is dat het een stuk duurder is dan de hydrometer + maatbeker en je de refractometer niet kunt gebruiken na de vergisting. Omdat het bier vergist is, kloppen de waardes niet meer tijdens het aflezen. En dan heb je als nog een hydrometer met maatbeker nodig. Dubbele kosten en dat is zonde.

Volg deze stappen om het alcoholpercentage uit te rekenen

Nu je alles weet over de materialen is het tijd om aan de slag te gaan en het alcoholpercentage uit te gaan rekenen. Het alcoholpercentage berekenen doe je op 2 momenten in het brouwproces, namelijk:

– Meting 1: Na de koelstap, als het wort in de vergistingsemmer gaat meet je nog het SG.
– Meting 2: Na de vergisting, vaak 2 weken na dat je de gist hebt toegevoegd in de emmer is ga je nog een meting doen.

Het verschil in SG ga je gebruiken om je berekening te doen.

Formule voor het berekenen van het alcoholpercentage

Bij WortBrouwer gebruiken we de volgende formule om het alcoholpercentage uit te rekenen

(Begin SG – eind SG) x 0,122 + 0,3 = Alcoholpercentage van bier

Laten we eens kijken wat de formule inhoud:

• Begin SG: Dit is de waarde die je hebt gemeten voor het wort de vergistingsemmer in ging.
• Eind SG: Dit is de waarde die je hebt gemeten na dat het bier vergist was.
• 0,122: Voor alle bierstijlen gebruiken wij dit gemiddelde. Hierin zitten een aantal factoren meegerekend: beluchting, hoeveelheid gevormde gist, het eiwitpercentage in het wort en de vergistingstemperatuur.
• 0,3: Dit is het alcoholpercentage wat gevormd wordt op het moment van hergisting. 

Gratis tips van WortBrouwer

• Zorg dat de wort is afgekoeld voor je een SG meting doet. Met warme wort wijkt de meting af. 20 graden is perfect om de meting te doen
• Gebruik een 100ML maatbeker voor je meting. 200ML of groter is niet nodig en je verspild alleen maar kostbaar wort of jong bier.
• Noteer altijd de waarde tijdens de brouwdag! Je bent niet de eerste die denkt slim te zijn en het wel te kunnen onthouden. In onze instructieboekjes staan er invulvelden waar je het meteen in kunt noteren.
• Je kunt het SG ook vaker meten tijdens de brouwdag. Namelijk tijdens het maischen en voor het koken. Zo kun je tijdens het brouwen nog eens goed naar je recept kijken en tijdig bijstellen om aan het waardes uit het recept te kunnen voldoen.