Hevelfilter tijdens het spoelen – Zijn er ook alternatieven?

Na de stap maischen in het proces van bier brouwen, is het tijd om het wort te gaan scheiden van de bostel. Deze stap wordt ook wel filteren genoemd. Behalve alleen filteren ga je ook de restsuikers uit de bostel halen en die stap noemen we spoelen. Bier brouwers zouden geen bier brouwers zijn als hier talloze manieren voor zijn bedacht om dit makkelijk uit te voeren. Je wilt namelijk een zo hoog mogelijk rendement uit je bostel halen en daar zo min mogelijk moeite voor doen. Er zijn hevelfilters die je zelf kunt maken, brew bags en nog veel meer opties. Laten we de voor en nadelen eens op een rij zetten!

Waarom doen we filteren?

De stap filteren en spoelen is natuurlijk niet voor niets. Zoals in de introductie al aangegeven is het doel van spoelen om alle suikers uit de bostel te halen. Door de spoelen, spoel je de laatste restjes suiker mee in de kookpan en dit zorgt voor een hoger rendement. Als hobbybrouwer haal je tussen de 65% en 75% rendement. Ook doen we filteren om zoveel mogelijk kleine deeltjes mout uit het wort te houden. Hou jij van kraakhelder bier, dan moet jij zorgen dat je filter stap zonder problemen verloopt. De filterstap is een belangrijk schakel in het brouwen van een helder bier. Na het filteren kun je de bostel gebruiken om een bierbostel brood te bakken.

Tijdens het filteren en spoelen wil je zo min mogelijk zuurstof inslag hebben. Het enige moment waarbij zuurstof een rol mag spelen is tijdens het overgieten van de pan naar de vergistingsemmer als het bier gekoeld is. Daartussen wil je het zoveel mogelijk voorkomen. Zuurstof kan oxidatie veroorzaken en dat is absoluut niet lekker!

Wat zijn je optie om deze stap uit te voeren?

In de titel van dit artikel hebben we het over een hevelfilter. Dat komt omdat de meeste tips op het internet te vinden zijn over het filteren/spoelen met een hevelfilter. Dit werkt hartstikke goed, maar het is wel kostbaar om een hevelfilter te maken en ook veel werk. Gebruik je een bierbrouw pakket van Wortbrouwer, dan heb je voor de filter stap een aantal opties. Wij zetten de alternatieven voor je op een rijtje.

Een keukenzeef

Meeste simpele en praktische manier van filteren is nog altijd met een keukenzeef. Te vinden in ieder huishouden en vaak gekocht omdat deze perfect op een pan past. Ga je voor de eerste keer bier brouwen en wil je nog niet extra investeren, dan is dit de tool voor jou om mee te werken. Zorg dat de sleuven of gaten niet te groot zijn en houd er rekening mee dat je bier niet helemaal kraak helder zal worden.

Een hevelfilter

De hevelfilter, de tool die je het meeste zal (of bent) tegenkomen op forums of op het internet. Het is een constructie van koperen buizen die voorzien zijn van boorgaten of zaagsleuven aan de onderkant. Aan de bovenkant bevestig je een siliconenslang waarmee je het wort kunt opzuigen en overhevelen naar je kookpan. Het is mogelijk om een kraantje tussen de siliconenslang te bevestigen om de doorloopsnelheid van het wort te regelen. Langzaam spoelen is namelijk goed voor het rendement.

Geef een flinke draai aan de mouten in je pan en zet vervolgens je hevelfilter erin. Doorzat de mouten nog door de pan drijven kan de hevelfilter goed gepositioneerd worden. Na een tijdje zal al het bostel zijn gezakt en vormt nu een mooie laag op de hevelfilter.

De bostel bestaat uit hele fijne korrel en kafjes. Kafjes van de graankorrel heb je nodig om een filterbed te kunnen vormen op de hevelfilter. Als je de eerste keer aanzuigt en het wort begint te lopen, dan zal je zien dat het nog erg troebel is. De eerst paar maatbekers giet je daarom ook weer terug. Als de hevelfilter een tijdje heeft gelopen, is het filterbed onderin de emmer mooi gevormd. Je weet dat er een goed bed ligt van kafjes en je kunt veilig het spoelwater gaan toevoegen en het wort in je kookpan laten gieten.

Een brew Bag

Een brew bag gebruik je als de volgens de BIAB methode wilt brouwen. Een volledige uitleg over BIAB brouwen vind je in dit blog: Klik hier voor BIAB methode uitleg.

Een brew bag is een zak waarin je alle granen doet al voor dat je gaat maischen. Tijdens het maischen zitten de granen continue bij elkaar en zijn ze eigenlijk al direct gescheiden van het wort. Als het maischen klaar is, hoef je alleen de brew bag op te tillen en je bent klaar met filteren.

Ook het spoelen kun je overslaan als je brouwt volgende de BIAB methode. Voeg dan wel het spoelwater van het recept tijdens het maischen direct toe.

Een filterkuip

De laatste optie is gebruik maken van een voorgemaakt filterkuip. 5 liter bierbrouwers kunnen deze gebruiken, maar het zijn vaak de 30 liter bierbrouw ketel brouwers die gebruik maken van deze filterkuip.

Na het maischen kun je de pan met wort en bostel in deze grote vergistingsemmer gieten en met het aftapkraantje kun je het gescheiden wort weer in je pan gieten. Ook het spoelwater kun je in de vergistingsemmer gieten en je voert dus ook gelijk de spoelstap uit in de emmer.

Je kunt deze optie zien als dezelfde optie als met een keukenzeef. Het voordeel is nu alleen dat je zelf bepaald hoe hard het wort door je emmer naar buiten gaat. Want ook hierbij geldt, hoe langzamer je spoelt hoe hoger het rendement van je bier!

Conclusie

Conclusie is dat het hebben van een hevelfilter geen overbodige luxe is. Het is het meest professionele wat je kunt gebruiken, maar ook meest tijdrovende en kostbaarste oplossing. Als startende bierbrouwer wil je niet te veel investeren en dat is logisch. Vind je de hobby leuk, dan is het maken van een hevelfilter wel aan te raden. Weet je het niet zeker, gebruik dan een brew bag of keukenzeef. Dit houdt de brouwdag eenvoudig en leuk.